چه باید بخورید؟
اگر می خواهید باردار شوید یا باردار هستید، یک رژیم غذایی سالم بسیار مهم است. تغذیه خوب در دوران بارداری به فرزندتان کمک می کند که خوب رشد و نمو پیدا کند و به شما کمک خواهد کرد که سلامتی و تناسب تان را حفظ کنید. نیاز به پیروی از رژیم خاصی نیست، اما اطمینان حاصل کنید که به منظور دستیابی به تعادل مواد غذایی مناسب مورد نیاز خودتان و فرزندتان، هر روز غذاهای متنوعی را می خورید. همچنین از خوردن برخی غذاهای خاص باید پرهیز کنید.
احتمالاً درخواهید یافت که بیش از حد نرمال گرسنه می شوید، اما نباید به اندازه دو نفر غذا بخورید، حتی اگر دوقلو یا سه قلو باردار هستید.
هر روز صبحانه بخورید. این کار به شما کمک خواهد کرد که از خوردن میان وعده هایی که چربی و پروتئین بالایی دارند اجتناب کنید. ممکن است مجبور باشید به جای دست کشیدن از خوردن تمام چیزهای مورد علایق تان، میزان غذاهای مختلفی را که می خورید تغییر دهید.
میوه و سبزیجات
میوه وسبزیجات علاوه بر ویتامین و مواد معدنی، فیبر را هم تأمین می کنند که به هضم غذا و جلوگیری از یبوست کمک می کند. پروتئین را هر روز به یکی از پنج صورت: تازه، فریز شده، کنسروی، خشک یا عصاره و نیز آب میوه و سبزیجات بخورید. همیشه آن ها رابه دقت بشویید. برای استفاده هر چه بهتر از سبزیجات، آن ها را به صورت خام یا نیمه پخته مصرف کنید.
گوشت، ماهی، تخم مرغ، لوبیا و دیگر منابع پروتئینی غیرلبنی
پروتئین شامل گوشت (به استثنای جگر)، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لوبیا، حبوبات و آجیل می باشد. این غذاها همه منبع مواد غذایی خوبی هستند. هر روز به میزان مناسبی از آن ها بخورید. گوشت لخم کم چربی را انتخاب کنید، پوست مرغ را بگیرید و با استفاده از اندکی روغن بپزید. از پخته شدن کامل تخم مرغ، مرغ، گوشت خوک، برگرها و سوسیس اطمینان حاصل کنید. چک کنید که گوشت صورتی رنگ(نیمه پخته) نباشد و عصاره آن صورتی یا قرمز نباشد. سعی کنید در هفته دو بار از پروتئین ماهی بخورید، که یک بار آن باید ماهی چرب باشد. از خوردن برخی از انواع ماهی باید اجتناب کنید.
غذاها و نوشیدنی هایی که چربی و یا قند بالایی دارند
این گروه از مواد غذایی شامل همه انواع چربی ها، روغن، سس های سالاد، خامه، شکلات، چیپس، بیسکویت، شیرینی ها، بستنی، کیک، پودینگ (فرنی ها) و نوشابه های گازدار می باشد. باید فقط اندکی از این گروه غذایی بخورید. قند بدون این که هیچ مواد غذایی را برای بدن مهیا کند، فقط کالری دارد. خوردن زیاد غذا و نوشابه های شیرین به خصوص در بین غذا، می تواند باعث خرابی دندان ها شود. اگر بیشتر از آنچه که نیاز داریم بخوریم، منجر به افزایش وزن می گردد. خوردن زیاد غذاهای چرب، احتمال افزایش وزن را بیشتر می کند. خوردن زیاد چربی اشباع شده می تواند میزان کلسترول خون را افزایش دهد، که این خود شانس ایجاد بیماری قلبی را افزایش می دهد. سعی کنید از خوردن غذاهایی که چربی اشباع شده دارند اجتناب کنید و غذاهایی بخورید که به جای آن، چربی غیراشباع شده دارند.
نان، برنج، سیب زمینی، پاستا و دیگر مواد غذایی نشاسته ای
کربوهیدرات ها بدون این که کالری زیادی داشته باشند سیرکننده هستند و منبع مهمی از ویتامین و فیبر می باشند. این گروه شامل: نان، سیب زمینی، غلات به همراه شیر برای مصرف صبحانه، پاستا، برنج، جو دوسر، نودل، ذرت و بلال، ارزن، سیب زمینی هندی، آرد ذرت و سیب زمینی شیرین هستند. این ها باید بخش اعظم هر وعده غذایی باشند. هر وقت که می توانید، از انواع مختلف نان گندم کامل(سبوسدار) استفاده کنید.
شیر و لبنیات
لبنیات مثل شیر، پنیر، ماست مهم هستند، چون دارای کلسیم و دیگر مواد مغذی هستند که بدنتان به آن نیاز دارد. در روز دو یا سه بخش از غذایتان را به آن اختصاص دهید و تا آنجا که می توانید از انواع کم چربی، مثل شیر کم چرب یا بدون چربی، ماست کم چرب و پنیر نیمه چرب استفاده کنید. اگرچه پنیرهایی هستند که باید از خوردن آن ها پرهیز کنید.
غذاهایی که باید از خوردن آنها اجتناب کنید
غذاهایی هستند که وقتی باردار هستید نباید آن ها را مصرف کنید، چون حال شما را بد می کنند و به فرزندتان آسیب می رسانند.
باید از خوردن این غذاها اجتناب کنید:
آماده کردن و تهیه غذا
اضافه وزن
اغلب خانم ها در دوران بارداری بین ۱۰ تا ۱۲٫۵ کیلوگرم افزایش وزن پیدا می کنند. افزایش وزن میزان متفاوتی دارد و بستگی به وزن شما در قبل از بارداری دارد. بیشتر وزن اضافی به علت رشد بچه است. افزایش زیاد وزن می تواند بر سلامت و بالا رفتن فشارخون اثر بگذارد. اهمیت آن به همان اندازه نگرفتن رژیم است، اما باید به طور صحیح و سالم غذا بخورید. سعی کنید با حفظ فعالیت های روزانه خود و ورزش، فعال باقی بمانید. اگر نگران هستید، با ماما یا پزشکتان صحبت کنید. اگر بالای ۱۰۰ کیلوگرم یا کمتر از ۵۰ کیلوگرم هستید، به شما توصیه هایی خواهند کرد.
ویتامین ها و مواد معدنی
خوردن غذاهای متنوع و سالم، به شما کمک خواهد کرد که در طول بارداری تمامی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز را به دست آورید. برخی از ویتامین ها و مواد معدنی به طور خاص مهم هستند که عبارتند از:
مکمل های ویتامینی
بهترین حالت این است که ویتامین D و مواد معدنی را از غذایی که می خورید دریافت کنید، اما وقتی باردار هستید، به مکمل هایی همچون موارد زیر نیاز خواهید داشت:
اگر گیاه خوار هستید و یا از افرادی هستید که به هیچ عنوان از محصولات با منشأ حیوانی مصرف نمی کنید، ممکن است به مصرف ویتامین B12 هم نیاز پیدا کنید.
اگر رژیم خاص یا سختی دارید، به مکمل های بیشتری ممکن است نیاز داشته باشید.
از مکمل یا هر مکملی که حاوی ویتامین A است، استفاده نکنید، چون برای بچه ضرر دارد.
چه مکملی استفاده کنیم؟
اگر می خواهید فولیک اسید و ویتامینD را از مکمل های مولتی ویتامین دریافت کنید، مطمئن شوید که حاوی ویتامین A نباشد.
گیاه خوار، گیاه خوار مطلق و رژیم های خاص
یک رژیم متنوع و متعادل گیاه خواری، باید مواد غذایی لازم را برای شما و فرزندتان فراهم نماید. اگرچه، آهن و ویتامین B12 را به سختی می توان در این رژیم گنجاند. در مورد دریافت این دو ماده مغذی مهم با پزشکتان مشورت کنید.
همچنین اگر رژیم سختی را به خاطر عدم تحمل غذایی (مثل سلیاک) یا دلایل مذهبی رعایت می کنید، با پزشکتان در میان بگذارید. باید با یک مشاور تغذیه در مورد دریافت مواد غذایی لازم برای خود و فرزندتان مشورت کنید.
میان وعده غذایی سالم
ممکن است در طول روز مابین وعده های غذایی گرسنه شوید. از میان وعده هایی که چربی و یا قند بالایی دارند اجتناب کنید. به جای آن می توانید از موارد زیر استفاده کنید:
کافئین
سطح بالای کافئین ممکن است منجر به داشتن بچه با وزن کم گردد، که این خود در رابطه با سلامتی، احتمال داشتن مشکلات را در زندگی افزایش می دهد. همچنین افزایش سطح آن، ممکن است منجر به سقط گردد. کافئین به طور طبیعی در بسیاری از غذاها مثل قهوه، چای، شکلات یافت می شود و به برخی از نوشیدنی های بدون گاز و انرژی زا نیز اضافه می گردد. همچنین ممکن است در داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا نیز یافت شود. در مورد استفاده از چنین داروهایی به پزشک خود مشورت کنید.
نیازی نیست که کافئین به طور کامل قطع شود، اما باید محدود گردد و نباید از ۲۰۰ میلی گرم در روز بیشتر مصرف شود. چای و قهوه، آبمیوه یا آب بدون کافئین مصرف کنید و میزان مصرف نوشابه های انرژی زا را که ممکن است کافئین بالایی داشته باشند محدود کنید. اگر گهگاهی از این میزان بیشتر مصرف کردید، نگران نباشید، چون خطر بسیار کمی دارد.
غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین عبارتند از:
پس اگر:
تقریباً ۲۰۰ میلی گرم کافئین را مصرف کرده اید.
سیگار
هر یک سیگاری که می کشید، به فرزندتان آسیب می رساند. سیگار مانع رسیدن اکسیژن به بچه می شود. بنابراین قلب کوچک شان مجبور است که در هر باری که سیگار می کشید، سخت تر بزند. سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی است. حفظ فرزندتان از تنباکوی سیگار یکی از بهترین کارهایی است که برای شروع یک زندگی سالم می توانید به او ارزانی کنید.
برای ترک کردن هیچ وقت دیر نیست.
اگر همین حالا سیگار کشیدن را متوقف کنید
سیگار نکشیدن فوایدی را برای شما و فرزندتان بلافاصله به همراه خواهد داشت. مونواکسید کربن و مواد شیمیایی از بدنتان پاک خواهد شد و سطح اکسیژن به حالت نرمال بازخواهد گشت.
برنامه عملی برای ترک سیگار
در معرض دود سیگار بودن
اگر همسر یا هر فرد دیگری که با شما زندگی می کند، سیگار می کشد، روی شما و فرزندتان، قبل و بعد از تولدتان می تواند اثر بگذارد. ترک این شرایط ممکن است سخت تر باشد.
در معرض دود سیگار بودن می تواند منجر به وزن کم در زمان تولد و مرگ ناگهانی نوزاد گردد. احتمال بستری شدن نوزاد والدین سیگاری در سال اول زندگی، به علت برونشیت و پنومونی در بیمارستان بیشتر است، و در طول یک سال، بیش از ۱۷۰۰۰ کودک زیر ۵ سال، به علت بودن در معرض دود سیگار در بیمارستان بستری می شوند.
الکل
وقتی الکل مصرف می کنید، از طریق جفت به بچه می رسد. مصرف زیاد الکل ممکن است اثرات جدی بر رشد بچه داشته باشد.
به خاطر این خطر، زنان باردار و زنانی که اقدام به باردار شدن می کنند، باید از خوردن الکل اجتناب کنند. از خوردن الکل به خصوص در سه ماهه اول بارداری به دلیل افزایش خطر سقط اجتناب کنید.
وقتی الکل می خورید، از طریق جفت به بچه می رسد. کبد بچه یکی از آخرین اورگان هایی است که در انتهای بارداری کامل می شود. و تا نیمه دوم بارداری کامل نمی شود. بچه، همانند شما نمی تواند الکل را طبق پروسه کبدی دفع کند.
نوشیدن الکل تنها در سه ماهه اول بارداری خطرناک نیست، در تمام طول بارداری می تواند بر بچه اثر بگذارد. و اگر در طول بارداری زیاد مصرف کنید، مشکلات خاصی ممکن است ایجاد شود که تحت عنوان سندروم جنینی الکل نامیده می شود.
بچه هایی که این سندروم را دارند، دارای مشکلات زیر هستند:
قرص و دیگر داروها
برخی از داروها مثل مسکن های از بین برنده درد، ممکن است برای سلامت بچه مضر باشند و برخی هم هیچ خطری ندارند. داروهایی که برای درمان آسم، بیماری تیروئید، دیابت و صرع استفاده می شوند، بی خطر هستند.
برای اطمینان از بی خطر بودن دارو، باید:
داروهایی که معمولاً در بارداری بی خطر هستند شامل: استامینوفن (پاراستامول)، اغلب آنتی بیوتیک ها، درمان های دندانپزشکی (داروهای بی حس کننده موضعی)، برخی از واکسن ها (شامل کزاز و آنفولانزا) هستند.
مشکلات کوچک اولین انتخاب دومین انتخاب استفاده نکنید
یبوست فیبر بیشتر بخورید. ملین های حجم دهنده بخورید. با نظر پزشک، بیزاکودیل یا لاکتولوز مصرف کنید.
سرفه عسل و آبلیمو در آب داغ. شربت های سینه ساده. داروهایی که حاوی کدئین هستند؛ مگر این که پزشک تجویز کند.
اسهال ساشه های خوراکی تأمین آب و املاح. لوپرامید.
هموروئید(بواسیر) کرم، پماد و یا شیاف های تسکین دهنده. کیسه یخ.
تب یونجه، آلرژی به غبار خانه و موی حیوان اسپری بینی و قطره چشمی آنتی هیستامین. اسپری بینی استروئیدی. بنا بر توصیه پزشکتان: دوزهای معمول آنتی هیستامین لوراتادین و کلرفنیرامین. دیگر آنتی هیستامین ها
شپش سر شانه کردن مرطوب مو. لوسیون دایمتیکون. در صورت اثر نداشتن: داروهای شپش سر، که حاوی مالاتیون در آب هستند.
سوء هاضمه آنتی اسید. بنا بر توصیه پزشکتان: داروهایی که تولید اسید را کم می کنند مثل امپرازول.
احتقان بینی بخور بخار آب یا دوش آب داغ. اگر حاد و شدید است، دوزهای معمول اسپری بینی اکسی متازولین یا زایلومتازولین. فنیل افرین یا سودوافدرین، به خصوص در سه ماهه اول بارداری.
درد(مثل سردرد و دندان درد) پاراستامول(استامینوفن) در سه ماهه دوم بارداری ممکن است ایبوپروفن داده شود (هفته ۲۷ – ۱۴) اما از مصرف آن در سه ماها اول و سوم بارداری اجتناب کنید؛ مگر با تجویز پزشکتان. داروهایی که حاوی کافئین هستند؛ مگر با تجویز پزشک.
کِرم های نخی شکل بدون تجویز پزشک، داروساز نمی تواند داروهای ضد انگل به خانم باردار بدهد. بنا بر توصیه پزشکتان: مبندازول، اما ترجیحاً در سه ماهه اول بارداری مصرف نشود.
قارچ واژینال بدون تجویز پزشک، داروساز نمی تواند داروهای ضد قارچ به خانم باردار بدهد. بنا بر توصیه پزشکتان: شیاف یا کرم کلوتریمازول. اگر در پایان بارداری هستید، از اپلیکاتور شیاف استفاده نکنید. فلوکونازول.
داروهای غیرقانونی
داروهای غیرقانونی مثل انواع شاهدانه (حشیش)، اکستازی، کوکائین، و هروئین می توانند به بچه آسیب برسانند. اگر هر کدام از این مواد را استفاده می کنید، بسیار مهم است که به پزشک یا مامای تان بگویید تا توصیه های لازم جهت عدم مصرف مواد فوق را به شما ارائه دهند. برخی از معتادان به این مواد، برای تثبیت شدن و حفظ سلامتی جنین نیاز به درمان دارویی دارند.
درمان گیاهی و داروهای هامیوپاتی و رایحه درمانی
همه داروهای گیاهی در بارداری بی خطر نیستند. به کسی که به شما دارو را تجویز کرده بگویید که باردار هستید و به پزشک یا مامای خود بگویید که چه دارویی مصرف می کنید.
عکسبرداری با اشعه X
در صورت امکان بایداز عکسبرداری در بارداری اجتناب کرد. به دندانپزشک تان بگویید که باردار هستید.
حفظ فعالیت در بارداری
هرچه در طول بارداری بیشتر فعالیت کنید، تطابق پیدا کردن تان با تغییرات شکل و اضافه وزن ناشی از بارداری آسان تر خواهد بود. همچنین در زمان زایمان به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید دوران زایمان بهتری را سپری کنید و به فرم عادی پس از زایمان برگردید. به فعالیت های فیزیکی روزانه خود و ورزش (ورزش و تفریح، رقص و یا راه رفتن، و رفتن به خرید و برگشتن) تا جایی که احساس راحتی می کنید، ادامه دهید. خیلی خودتان را خسته نکنید، و به یاد داشته باشید که با پیشرفت بارداری و یا بنا به توصیه پزشک، نیاز دارید که آهسته و آرام فعالیت داشته باشید. به عنوان یک قانون کلی، وقتی دارید ورزش می کنید، باید قادر باشید که به حرف زدن تان ادامه دهید. موقع حرف زدن، اگر نفس کم می آورید، احتمالاً ورزشی که می کنید برای تان سنگین است. اگر قبل از بارداری فعالیتی نداشته اید، سراغ ورزش سنگین نروید. اگر ورزش هوازی را شروع می کنید، بیش از ۱۵ دقیقه و سه بار در هفته ورزش نکنید. به تدریج جلسات را به ۳۰ دقیقه و چهار بار در هفته افزایش دهید. به مربی خود اطلاع دهید که باردار هستید.
نکاتی در مورد ورزش کردن
ورزش هایی که باید از آن ها اجتناب باید کرد
ورزش هایی جهت تناسب اندام در بارداری
سعی کنید این ورزش ها را هر روز انجام دهید. این ها عضلات شما را قوی خواهند کرد تا بتوانید وزن اضافی را تحمل کنید، مفاصل شما را قوی خواهند کرد، جریان خون را بهبود خواهند بخشید، کمردرد را کاهش خواهند داد و باعث می شوند که احساس خوبی داشته باشید.
ورزش های تقویت شکم
این ها عضلات شکمی شما را تقویت می کنند و کمردرد را که می تواند باعث ایجاد مشکل در بارداری گردد، کاهش می دهند. هرچه بچه بزرگتر می گردد، شاهد افزایش گودی کمر بیشتری خواهید بود که منجر به کمردرد می شود.
تمرینات برای شیب لگن
در حالی که خوابیده اید، باسن را به دیوار تکیه دهید و روی شانه هایتان بلند شوید. زانوها را صاف نگه دارید. شکم تان را به داخل به سمت ستون فقرات بکشید تا پشت تان به سمت دیوار صاف شود. چهار ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. ۱۰ بار این کار را تکرار کنید.
تمرینات کف لگن
تمرینات کف لگن به تقویت عضلات کف لگن کمک می کنند که تحت فشار شدید در بارداری و زایمان هستند. کف لگن شامل لایه های عضلانی است که از استخوان پوبیس (در جلو) تا قاعده استخوان کمری (در پشت) مانند یک بستر حمایت کننده، امتداد پیدا می کند. در طی بارداری وقتی سرفه می کنید یا تحت فشار قرار می گیرید، ممکن است دچار نشت ادرار گردید. با انجام تمرینات کف لگن، عضلات کف لگن را تقویت می کنید و این کار به کاهش یا جلوگیری از این مشکل در بعد از بارداری کمک خواهد کرد. حتی اگر جوان هستید و در حال حاضر از بی اختیاری استرسی ادرار رنج نمی برید، مهم است که این تمرینات را انجام دهید.
همچنین قبل و در طی سرفه و عطسه، نیاز خواهید داشت که تمرین سفت کردن عضلات کف لگن را انجام دهید.
تمرینات برای پاها
این تمرینات نشسته یا ایستاده می توانند انجام شوند. این تمرینات باعث بهبود گردش خون، کاهش تورم مچ پا و مانع گرفتگی عضلات ساق پا می گردد.
برای حفاظت از پشت تان
عفونت ها
روبلا (سرخجه)
اگر در چهار ماه اول بارداری دچار بیماری سرخجه گردید، اثرات جدی بر روی بینایی و شنوایی بچه به جا می گذارد و باعث آسیب های مغزی و قلبی می گردد. تمامی کودکان بر علیه بیماری سرخجه در ۱۳ ماهگی و قبل از رفتن به مدرسه با واکسن MMR ایمن می گردند.
اگر شما ایمن نیستید و در تماس با سرخجه می باشید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. آزمایش خون نشان می دهد که آیا دچار عفونت گردیده اید یا نه.
عفونت های منتقل شده از طریق رابطه جنسی
عفونت های منتقل شده از طریق رابطه جنسی در حال افزایش هستند. شایع ترین آن ها کلامیدیا است. ۷۰% زنان و ۵۰% مردان که مبتلا به این عفونت هستند هیچ علایمی را نشان نمی دهند. بنابراین شما ممکن است ندانید که چه کسی مبتلا هست. با این حال، بسیاری از عفونت های منتقل شده از طریق رابطه جنسی در طول بارداری و بعد از تولد، می توانند بر سلامت بچه اثر بگذارند. اگر به هر دلیلی بر این باور هستید که خودتان یا همسرتان به این عفونت ها مبتلا هستید، باید بلافاصله برای کنترل مراجعه نمایید و مطمئن باشید که اسرار شما حفظ خواهد گردید.
HIV و ایدز
یک تست HIV در آزمایشات روتین پیش از بارداری برای شما درخواست خواهد شد. در صورت مثبت بودن محرمانه خواهد بود و به شما مشاوره لازم داده خواهد شد.